Waarom moet je een wax, sealant of coating uitpoetsen?

Voor de doorgewinterde poetser is het een automatisme: uitpoetsen van een wax, coating of sealant. Maar waarom is dit eigenlijk nodig? Kun je het ook achterwege laten? Wat gebeurt er op dat moment? Deze vragen, en heel wat meer beantwoorden we in de blog van deze week over wax, sealants en coatings uitpoetsen.

Wat houdt het uitpoetsen in?

Uitpoetsen wordt ook weleens buffen, oppoetsen, wax boenen of uitwrijven genoemd. Niet al die namen worden op de juiste manier gebruikt, maar in de volksmond vind je meerdere (correcte en incorrecte) termen om dit te omschrijven. Het komt allemaal neer op het afvlakken van het product en het verwijderen van overmatig product na aanvankelijke hechting. Dat klinkt allemaal een beetje verwarrend, maar we gaan hieronder in stappen uitleggen wat er gebeurt:

Stap 1: aanbrengen van het product

Helemaal in het begin ga je het product aanbrengen. In de meeste gevallen wordt dit gedaan door het product aan te brengen op een “drager” (dit wordt ook wel een “medium” genoemd). Vervolgens gebruik je deze drager (zoals een doek, applicator pad of vergelijkbaar) om het product aan te brengen op het oppervlak. Hierbij is het vooral van belang dat het product gelijkmatig aangebracht wordt in 1 solide laag. Dus zonder teveel hoogteverschil en overal een gelijke dekking.

Stap 2: eerste fase van uitharden en binding

In de eerste seconden tot minuten (verschilt per product) wordt er een verbinding gemaakt met het oppervlak eronder. Deze binding verschilt per product en bepaald de stabiliteit van de beschermlaag en daarmee ook de standtijd. De vuistregel is: het oppervlak kan bijna niet schoon genoeg zijn als je optimale hechting wil. Dit is pas een eerste fase, maar wel de snelste fase. De reactie met zuurstof zorgt voor een chemisch proces dat voor chemische binding zorgt, uitdroging van de toplaag (door verdampen van dragers) en het uitharden van het product. Simpel gezegd: het wordt heel snel hard en blijft plakken.

Stap 3: uitpoetsen van het residu

De laag die jij aangebracht hebt kan goed tientallen microns dik zijn (een haar is zo’n 80 micron dik), terwijl de laag die een chemische binding heeft met de ondergrond slechts enkele micron dik is. Laten we even zeggen dat jouw waxlaag 30 micron dik is, en het laagje dat gehecht is aan de lak is slechts 10 micron dik. Dan heb je 20 micron teveel op je lak liggen die zich niet gehecht heeft met de ondergrond. Daar komt nog eens bij dat het vrijwel onmogelijk is om een perfect gladde laag wax aan te brengen. Deze laag die teveel is kun je makkelijk wegwrijven met een doek. Hiermee wrijf je alle wax weg die zich niet heeft kunnen hechten in die paar minuten. Een microfiber doek heeft zachte, uniforme vezels die deeltjes van het product mee kunnen dragen. Hierdoor krijg je een mooiere, gladde laag als eindresultaat waar je vervolgens meer glans van hebt. Een oud T-shirt is te grof, waardoor je een ruw laag overhoudt.

Stap 4: het uitharden

Nu het overmatige product is verwijderd kan het product volledig uitharden. De laag bescherming die op je lak achter is gebleven is slechts enkele micron dik, waardoor verdampen (ook wel uitgassen genoemd) makkelijker verloopt. Na het uitpoetsen kan het tussen 24 en 48 uur duren om de toplaag uit te laten harden. Volledige uitharding kan zelfs tot 7 dagen duren. Het eerste uitharden duurt slechts enkele seconden tot minuten, wat van 0% naar 75% vliegt. Vervolgens duurt het zo’n 24 tot 48 uur om uit te harden tot 90%. Die laatste 10% kan enkele dagen duren. De exacte percentages verschillen wat tussen wax, sealants en coatings. Bovenstaande zijn gemiddelden wij doorgaan aanhouden.

Is uitpoetsen echt noodzakelijk?

Ja en nee. Nee, het is niet absoluut noodzakelijk. Het product bindt zich toch wel. Maar om het goed uit te leggen moeten we even een ander voorbeeld gebruiken: Als je gaat schilderen, breng je eerst verf aan met een kwast. Hiermee verdeel je het over het oppervlak. Vervolgens gebruik je een roller om het netjes egaal af te werken. Gebruik je die roller niet, dan is de kans groot dat je in de verf kwast-strepen ziet. Hierdoor krijg je dus geen mooi vlak en egaal resultaat. Als je een beschermend product gaat aanbrengen, werkt dit op een vergelijkbare manier. Tijdens het uitpoetsen vlak je de lag af, waardoor deze mooie vlak en glas is. Doe je dit niet? Dan houdt je een ruw, ongelijkmatig en oneven resultaat.

Hoe verschilt dit tussen een wax, sealant en coating

De verschillen zijn hier niet heel erg groot in, alhoewel veel liefhebbers nog steeds wax te dik aanbrengen. Bij sealants wordt eerder de fout gemaakt door het op het paneel te spuiten en dan pas uit te smeren. Coatings zijn een stuk lastiger, maar ook daar is dunner beter. De vuistregel blijft: je moet maar nauwelijks kunnen zien waar je geweest bent en waar nog niet. Een ander verschil is dat wax en sealant na enkele minuten eigenlijk al waterbestendig is. Dit houdt in dat deze producten er niet onder lijden als ze vlak na het aanbrengen al nat worden. Voor coatings is dit vaak anders, deze heeft zeker 24 tot 48 uur van droogte nodig. Die laatste dagen waarin het volledig uithardt is niet meer afhankelijk van nat worden.

Wanneer kan ik het best uitpoetsen?

Op het juiste moment uitpoetsen maakt het verschil tussen rustig werken, of spierpijn. Vroeger werd er weleens gezegd dat je spierballen krijgt van wax uitpoetsen omdat deze knetterhard werd en hartstikke ruw. Vandaag de dag zijn die beelden heel erg ver achter ons. De waxen, sealants en coatings van vandaag de dag zijn heel makkelijk om uit te poetsen. Spierpijn is dus niet meer nodig, maar desalniettemin wordt het nog prettiger als je het juiste moment afwacht. Hiervoor hebben we een aparte blog geschreven: Wanneer is je wax klaar om uit te poetsen? Wat is de Swipe-test?.