Welke coating is waar voor bedoelt? En hoe gebruik ik die?

Coatings, het lijkt wel of er elke week een nieuwe bij komt. Glas coatings, ceramische coatings, coatings voor lak, coatings voor wielen, of juist voor plastic… Het houdt maar niet op. Tijd om eens uit te leggen welke coatings nou eigenlijk waarvoor bedoelt zijn en hoe je deze vervolgens gebruikt. Even wat duidelijkheid scheppen.

Welke coatings zijn er?

We kunnen de vraag hierboven eigenlijk op 2 manieren aanpakken: 1. kijken naar de verschillende namen, of 2. kijken naar de verschillende types. Zo noemt de ene fabrikant het een nanocoating, de andere een glascoating of een ceramische coating, terwijl weer een andere fabrikant liever met chemische termen gooit, zoals een SiO2 coating, acryl-coating, silicaat coating, de Si3D coating, of combinatie van nano-ceramische SiO2 coating. Al deze coatings zijn eigenlijk: Polymeer nanocomposiet coatings. Als je het ons vraagt kun je al deze mooie marketing-termen van tafel vegen. Want elke fabrikant probeert op te vallen door een naam te kiezen waarvan zij denken dat die het best aanslaat bij de klant. Logica, of duidelijkheid heeft daarbij geen rol. Wij zijn echter geen fabrikant, dus wij kunnen gewoon eerlijk en logisch zijn. Heerlijk toch?

Coatings

Wij maken het onderscheidt bij coatings in het type van coatings:

Coatings voor glas

We beginnen meteen met degene die vaak verwarring geeft, de coating voor glas. Niet een glascoating. Het woord “glascoating” wordt weleens onterecht gebruikt omdat veel van deze producten SiO2 (Siliciumdioxide) bevat, wat ook gebruikt wordt om glas te maken. SiO2 op zichzelf is geen glas, en daar kun je ook geen glas van maken. Er komen heel veel andere ingredienten bij kijken. Op dezelfde manier zoals bakmeel niet genoeg is om een cake van te maken. En je noemt bakmeel toch ook geen “cakemeel”? De coating voor glas is een coating die specifiek ontwikkeld is om zich te kunnen hechten aan het glas. Het voordeel is dat je ruit erg makkelijk wordt om te reinigen. Het hydrofobisch bijeffect betekent ook dat regendruppels geen houvast kunnen vinden, en er bij een zuchtje wind afglijden. Dit betekent dat de regendruppel vanaf (ongeveer) 50 tot 80km/h van je ruit afvliegen. Gewone coatings (voor je lak) zouden niet goed hechten op het glas, en na een paar weken loslaten. De coating voor glas kan gerust 12 maanden sterk aanwezig blijven op je ruit.

Coatings voor lak

De meest voorkomende coating; die voor lak. Net zoals een wax of een sealant is deze coating ontwikkeld om jouw lak te beschermen tegen diverse negatieve invloeden. De coating vormt een sterke laag over je laklaag heen, en voorkomt daarmee dat je lak beschadigd raakt. Een wax of sealant beschermd echter niet tegen krassen. De coating beschermd (deels) wel, maar daar zit wel een grens aan. Steenslag is te heftig, maar een veeg van iemand die tegen je auto leunt is vaak redelijk makkelijk weg te krijgen. Het verschil met andere coatings is niet erg groot, behalve dat deze coating specifiek ontwikkeld is om te hechten met je laklaag, waardoor hij minder goed zal presteren op andere ondergronden (zoals glas of rubber).

Coatings voor velgen

Velgen worden warm tijdens het rijden, daarnaast zijn ze onderhevig aan ander soort vuil dat de rest van je auto. Bovendien zijn niet alle velgen voorzien van dezelfde soort lak, ze kunnen van gepolijst aluminium zijn, of juist net gepoedercoat. Sommige zijn echter behandeld met redelijk reguliere lak, die sterk te vergelijken is met de lak op je auto. Om je velgen te beschermen tegen het grove vuil waarmee ze in aanraking komen, is deze soort coating specifiek ontwikkeld om 1. zich te kunnen hechten aan enkele verschillende soorten lak en 2. om bestand te zijn tegen hoge temperaturen (iets waar andere coatings moeite mee hebben).

Coatings voor kunststof

Niet alle auto’s hebben lak op hun bumpers, sommige auto’s hebben zelfs een ongespoten plastic strip langs de zijkant van de auto. Voor dat soort ondergronden was vroeger geen geschikt product, maar tegenwoordig zijn er ook speciale coatings die zich uitstekend kunnen hechten op het onbespoten plastic van je bumper, de stootstrips of spiegelkappen. De meeste coatings hebben nauwelijks tot geen effect op de kleur van het plastic, dus ze zijn niet geschikt om jouw grijze bumper weer mooi zwart te krijgen.

Coatings voor textiel

Een coating voor textiel kan zeer handig zijn wanneer je een schitterend interieur hebt waar je geen vlekken in wil hebben. Of het nou gaat om je stoelen, de vloermatten of het tapijt eronder, de textiel coating kan al deze ondergronden beschermen. Het grote verschil is echter dat de effectiviteit van de bescherming lager is dan bij de coatings voor harde materialen (lak, velgen, plastic etc). Een coating voor textiel zal er in eerste instantie voor zorgen dat vuil minder diep in de vezels kan trekken, of dat water/vocht op de stof blijft liggen en er niet in trekt. Maar vooral op vloermatten en het tapijt zul je de werking snel verliezen. Iedere keer dat je er met je schoenen overheen gaat, slijt de coating een beetje.

Coatings voor leer

Leer in een auto geeft een luxe en dure uitstraling. Helaas wil leer erg makkelijk vies worden. Diegene die creme-lederen stoellen hebben zullen kunnen beamen hoe snel die zuivere kleur laat zien dat er vuil ophoopt. Ondanks dat het meeste leer van tegenwoordig eigenlijk Leatherette is (nepleer), hoort deze nog steeds absoluut mat te zijn. Niet glanzend, niet satijn maar mat. Zo mat als een stukje printerpapier. Een coating kan helpen om het leer meer bescherming te geven, waardoor deze minder snel vies wordt, makkelijker te reinigen is en er langer fris uit blijft zien. Het grote verschil met de andere coatings is dat deze speciaal ontworpen is om zich te hechten aan het leer, en toch flexibel genoeg te blijven met geen zichtbare verkleuring.

Coatings voor rubber

De laatste coating uit het rijtje is de coating voor rubber. Deze coating is nog redelijk nieuw, en er zijn niet bijzonder veel producten voor rubber, maar daar zal de toekomst verandering in brengen. De rubber-coating is geschikt om banden, siliconen buizen, slangetjes en zelfs rubberen pijpen van bescherming te voorzien. Hierdoor zal het vuil minder snel in het rubber trekken, en zal het rubber minder snel verharden (vulkaniseren) en ook minder snel verkleuren. Schoonmaken wordt daarna een heel stuk makkelijker.

Glascoatings

Wat hebben al deze coatings met elkaar gemeen?

Al deze verschillende coatings hebben, ondanks hun verschillen, ook veel met elkaar gemeen. Tenslotte hebben we het hier eigenlijk grotendeels over 1 soort product dat op meerdere verschillende manieren ontwikkeld is. Door de verhoudingen, ingredienten of de manier van samenvoegen aan te passen krijgt de coating andere eigenschappen, terwijl een groot deel van de basis onveranderd blijft. Om maar enkele te noemen:

• Voor elke coatings geldt dat reiniging essentieel is. Denk jij dat het voldoende is om even je ruit schoon te vegen? Nope, we hebben het nu over kleien, polijsten, ontvetten en nog een ontvetten. De ondergrond is de meest bepalende factor bij coatings. Heb jij de ondergrond onvoldoende voorbereid? Dan kun je die langedurige bescherming wel op je buik schrijven.
• Alle coatings hebben een learning-curve. Daarmee bedoelen we dat je enige ervaring moet hebben om het maximale eruit te halen. Hoe dik breng je het aan? Hoe ver moet je het uitsmeren? Wanneer mag ik het uitpoesten? Hoe warm mag het paneel zijn? Hoe lang voordat het in aanraking mag komen met vocht? Hoe hard moet ik wrijven? etc. Allemaal vragen waarvan het antwoord erg afhankelijk is van veel verschillende factoren. Ervaring en kennis zijn dus nodig. Ons advies: begin eerst met een goedkope coating om wat ervaring op te doen, en ga later pas spelen met de duurdere, professionele coatings.
• Coatings zijn NIET ontwikkeld om je lak mooi te maken. Heb je krasjes in je lak? Daar gaat die coatings niets aan doen. Je zult je lak eerst tot absolute perfectie moeten polijsten voordat je je coating aanbrengt. Ga je polijsten nadat je coating erop zit? Dan ben je in het begin je coating weg aan het polijsten, weggegooid geld dus.
• Niet alle coatings hoeven te drogen. Dit wordt ook weleens curen, flashen of hazen genoemd. Sommige coatings werken op het principe van vervluchtende middelen die verdampen en hiermee gecontroleerd de coating laten uitharden. Maar er zijn tegenwoordig ook coatings die je erop smeert, uitpoetst en voila, je kunt meteen verder. De coating moet nog wel uitharden, maar je hoeft niet te wachten.
• Er wordt weleens gewerkt met de termen “organic” en “inorganic”. Dit betekent zoveel als “natuurlijk” en “onnatuurlijk”. Een “organic” coating bevat voornamelijk bestandsdelen die in de natuur voorkomen, terwijl een “inorganic” caoting vooral (of helemaal) bestaat uit bestandsdelen die door de mens gemaakt moeten worden. Alle coatings bevatten een groot deel van “inorganic” bestandsdelen, dus hecht hier niet teveel waarde aan. Het is tegenwoordig meer een marketing term dan iets bijzonders waar je veel naar moet kijken.
• Elke coating heeft een hoge hardheid. Hoger dan wax of sealants. Een stuk hoger zelfs, maar laat je niet voor de gek houden door de claims van de fabrikant of verkoper. De meest gebruikte hardheid is de “Pencil scale”, waarbij men kijkt wat harder is: een potlood van een bepaalde hardheid, of het materiaal waar het potlood overheen getrokken wordt. Meer lezen, in dit artikel wordt er dieper op ingegaan: What is paint hardness – DetailingWiki.org of Whats is the pencil scale – DetailingWiki.org. Om het kort samen te vatten: de gemiddelde coating heeft ongeveer de hardheid van een vingernagel (2.5 Mohs).
• Dunner is beter. Echt waar! Coatings kunnen bijzonder moeilijk zijn om uit te poetsen wanneer je het te dik aan hebt gebracht. Het lijkt dan net of je dikke stroop probeert af te vegen. De coating moet flinterdun aangebracht moeten worden, zo dun dat je in het licht moet kijken om te zien waar je geweest bent. Het laagje dat achterblijft na het uitpoetsen wordt er NIET dikker op als je het er dikker opsmeert. Je maakt het jezelf onnodig moeilijk en verbruikt onnodig veel product. Breng het flinterdun aan, en doe het in 2 lagen. Zo haal je er het meest uit.
• Kwaliteitsproducten maken het verschil. Net zoals alles rondom detailen is goed gereedschap van belang. Gebruik geen oud t-shirt om de coating uit te poetsen, maar een suede microvezel doek. Heb je die niet, pak dan een kortharige microvezeldoek. Houdt er rekening mee dat sommige coating in de vezels van je doek trekken. Het gevolg: jouw doek krijgt harde haren en neem geen water meer op. Die kun je dan weggooien.
• Een coating is duurder dan de meeste wax, of de meeste sealants. Maar daarvoor krijg je meer terug. Je bent sowieso een heel stuk langer bezig met voorbereiden, terwijl je er wederom meer voor terug krijgt. Dus probeer het zo te zien: 1 dag flink aan de bak, betekent dat je zeker 12 maanden goed beschermende lak hebt. Dat is toch wel 1 dag waard?

Wax/polijst afnemen

Kan elke coating op alles gebruikt worden

Simpel antwoord: nee. Niet echt.
Uitgebreider antwoord: er zijn bepaalde coatings die je op meerdere ondergronden kunt gebruiken, maar dat geeft soms gemengde resultaten. Neem nou bijvoorbeeld CarPro DLUX, deze coating kan op velgen gebruikt worden, maar ook op plastic. Er zijn echter ook specifieke plastic coatings, die je niet op velgen kunt gebruiken. Bij twijfel kun je het beste de fabrikant of de verkoper om antwoorden vragen.
Dit wil niet betekenen dat je velgen uit elkaar vallen wanneer je er een plastic coating op smeert, sterker nog in de eerste week zul je weinig verschil merken. Maar een gemiddelde coating moet gerust 12 maanden zichtbaar aanwezig zijn, terwijl een plastic coating op je velgen hooguit een paar weken overleeft. Hetzelfde geldt wanneer je een coating voor je lak op je voorruit smeert. In de eerste week zul je denken dat het gewoon werkt, en dat je de hele auto met dit spul kunt volsmeren. Maar na een paar weken zul je merken dat die druppels niet meer van de ruit afglijden. Terwijl de coating prima presteert op je lak, zal die steeds slechter gaan presteren op je glas. En dat is zonde van je tijd en geld.
Er gaat dus niets vreselijks gebeuren als je het etiket negeert, maar je zult niet de prestaties uit het product halen die je anders wel had gehad.
Wat betreft de hardheid, welke uitgedrukt wordt in H-nummers in de meeste gevallen, maakt het weinig uit. De hardheid is slechts 1 van de vele eigenschappen die een coating goed of slecht maakt. Een coating met een hardheid van 4H kan misschien beter tegen chemicaliën. De 8H coating is dan misschien wel harder, maar valt uit elkaar bij het gebruik van grove schoonmaakmiddelen. Ook het oppervlak speelt hier bijna geen rol bij. Een coating van 8H kan aantrekkelijk klinken voor de velgen, terwijl dit eigenlijk ook gunstig kan zijn voor de lak, of het glas. Wederom: de hardheid is slechts 1 van de vele eigenschappen waar men op moet letten. Jammer genoeg is het wel de eigenschap waar het meest mee geschreeuwd wordt.

De harde waarheid over hardheid

Er bestaat veel onduidelijkheid (en oneerlijkheid) over hardheden. Zo kan de ene fabrikant zeggen dat zijn coating 11H sterk is, en een ander is zelf 13H. Elk jaar gaan de claims hoger en hoger. En het ergste is dat de gemiddelde consument eigenlijk niet eens goed weet waar die 11H op slaat. Is 11H veel? Is dat weinig? En wat houdt dat dan in voor mij als klant? Dat vertellen ze er niet bij. En dat vinden wij erg jammer en vervelend. De meest gebruikte schaal is namelijk de potlood schaal. Om dit uit te kunnen leggen gaan we eerst even verder in op de schalen:

De Mohs schaal

De Mohs schaal is een schaal waarmee hardheden gemeten worden. Er worden letterlijk verschillende materialen tegen elkaar gewreven, waarbij men kijkt welke van de 2 bekrast raakt. Ter voorbeeld: men vindt een mineraal tijdens grondwerken. Om te weten welke Mohs schaal deze onbekende steen bevat, wordt er een Mohs-kit bij gepakt. Men pakt 1 van de materialen uit de kit, en wrijft deze tegen de onbekende steen. Als er een kras in de onbekende steen komt, betekent dit dat de steen uit de kit harder is. Als er een kras op de steen uit de kit komt, betekent dit natuurlijk weer dat de onbekende steen harder is. Elke steen uit de kit staat voor een bepaalde hardheid. dat fabrikanten de Mohs schaal gebruiken is een aanname, maar komt zeer, zeer, zeer zelden voor. De hardheden binnen de Mohs schaal gaan namelijk van 1 tot 10. Kalk is Mohs 1, en diamant is Mohs 10. Zou het nu nog geloofwaardig zijn als de fabrikant zegt dat zijn coating 11 Mohs zou zijn? Dan zou de coating harder zijn dan een diamant. In werkelijkheid scoort de gemiddelde coating tussen de 2 en 3 Mohs, dat is te vergelijken met gips (2) of calciet (3).
De grote vraag is dan, hoe wordt een coating dan getest, eerlijk gezegd: niet. Niet op deze manier. Dat is ook niet erg interessant, het is namelijk veel te moeilijk om 1 cijfer omhoog te gaan in de Mohs schaal. Marketing-technisch heeft het te weinig effect wanneer jouw revolutionaire product maar 1 cijfer hoger is dan de concurrent.

De potlood schaal

De potlood schaal (pencil scale) wordt echter wel veel gebruikt. In deze test wordt er een serie potloden gebruikt van verschillende hardheden. Deze potloden worden over het oppervlak getrokken in een hoek van 45 graden met een gecontroleerd gewicht erop. Er wordt gekeken welk potlood zo zacht is dat het geen kras maakt in het materiaal. Stel bijvoorbeeld dat een potlood met 5H een hele lichte kras maakt in het materiaal, maar 4H niet meer. Dan is de hardheid van het materiaal: 4H.
Het hardste potlood is 9H, de middelste is B en de meest zachte is 9B.
Ook hier lopen we weer tegen vreemde praktijken aan, want menig fabrikant zal roepen dat zijn coating een hardheid heeft die hoger is dan 9H. Terwijl de potlood schaal stopt bij 9H. In theorie kan dat dus niet, wat zorgt voor een groot grijs gebied waar menig fabrikant graag misbruik van maakt. Onwetendheid van de consument die graag misbruikt wordt om beter over te komen dan het werkelijk is.

Mohs en potlood schaal vergeleken

Stel, je hebt een coating waarvan de fabrikant beweerd dat de hardheid 12H is. Dan weet je eigenlijk al dat er iets niet klopt. Ten eerste wordt er niet duidelijk aangegeven welke schaal men gebruikt, maar ook is het getal onlogisch hoog. De potlood schaal (die het meest gebruikt wordt) stopt bij 9H.
Stel nou nog een beetje verder door, en je besluit om al onze argumenten in de wind te slaan. Wat is 12H dan eigenlijk? Daar is ook naar gekeken: het meest harde potlood (9H) heeft een hardheid die net onder de 3 Mohs ligt, terwijl het meest zachte potlood (9B) tussen de 2 en 2.5 Mohs ligt. In totaal bevat de potlood schaal 21 stappen. Er zitten dus 21 stappen tussen 2.2 Mohs en 2.9 Mohs. Elke stap is dus ongeveer: 0.0258 Mohs (we gaan hier een klein beetje appels met peren vergelijken nu).
Stel dat we deze verhouding doortrekken, dan zou het verschil tussen 9H en 12H te vergelijken zijn met: 0.175 Mohs.
12H zou dus vergelijkbaar zijn met 2.9 Mohs + 0.175 Mohs = 3.075 Mohs.
Concreet gezien zit daar amper verschil tussen.

En met al die focus op hardheid wordt compleet vergeten dat de coating ook bestand moet zijn tegen chemicaliën en dergelijke.

Bescherming voor bekleding/cabrio daken