Waarom licht zo belangrijk is bij het vinden van krassen

Bijna iedereen kent het wel; die momenten waarop de zon in een bepaalde hoek staat waardoor die mooie wagen van je eruit ziet als een bekraste versie van een Picasso schilderij. Het enige wat je nog kunt zien zijn de scherpe lijnen van die lading vegen die in de lak zitten. Wanneer je ‘s avonds weer kijkt, lijkt het wel of ze weg zijn? Trucje van het licht? Geheimzinnige polijster als buurman?

Krassen komen en gaan

In het Tilburgs is er een gezegde: “Er’s un tiet van komuh en un tiet van goan, en de tiet van goan is gekomuh”. En zo is het ook voor krassen en andere imperfecties in je lak. Het is onvermijdelijk dat er eens een krasje in komt, maar die moeten er natuurlijk ook weer uit. En dat kan, met polijsten kun je veel imperfecties en lelijke plekjes weer helemaal strak krijgen. Maar is polijsten nodig? Dat weet je pas als je je lak eens goed hebt kunnen bekijken. En om goed te kunnen zien hoeveel krassen je echt hebt in je lak, is licht heel belangrijk! Uiteraard gaan we er in dit verhaal ook even vanuit de je de auto al goed gewassen hebt. Anders zit je vooral naar stof en zand te kijken waarschijnlijk.

Auto wassen

Waarom is licht belangrijk?

Wij zien objecten omdat licht dat op een object schijnt, gereflecteerd wordt. De hoek van het licht, de lichtsterkte, de kleur en structuur van het oppervlak heeft allemaal invloed op hoe het licht gereflecteerd wordt. Wanneer je lak perfect gepolijst is, gaat de lichtstraal eerst door de blanke laklaag heen waarbij een heel klein beetje licht wordt gereflecteerd (dit zie jij als de reflectie), wat er over is van het licht wordt gereflecteerd door de gekleurde laklaag eronder, en stuitert eigenlijk terug naar boven. Op de rand tussen de blanke laklaag en de lucht (of de laag van bescherming) vindt er weer een scheiding van het licht plaats. Een deel wordt weer terug naar beneden gereflecteerd (en verlaat de blanke laklaag dus niet) en een ander deel gaat weer terug de wereld in. De hoeveelheid van licht die terug naar de gekleurde laklaag wordt gereflecteerd wordt gezien als de “warme gloed” die (bijvoorbeeld) wax kan geven. De hoeveelheid van licht die de buitenwereld ingaat ervaar jij als de intensiteit van de kleur.
Als je een beschermende laag over je lak hebt aangebracht, gebeurt hier ook nog een kleine scheiding van het licht plaats. Dit heeft allemaal invloed op hoe jij de kleur, de reflectie en de mate van glans ervaart.

Zoals je hierboven leest stuitert licht uitgebreid op en neer door de lak en door de laag van je bescherming heen. Maar dit werkt eigenlijk alleen als alle oppervlaktes recht zijn en nagenoeg parrallel lopen aan elkaar. We hebben vroeger op school geleerd dat een prisma niet alleen mooie kleurtjes geeft, maar het licht ook in een andere richting buigt. Een kras in je lak heeft allerlei randen en oneffenheden die NIET gelijk lopen met de oppervlaktes eronder. Hierdoor wordt het licht niet in een rechte lijn doorgelaten, maar juist in een andere richting gestuurd.
Wanneer het licht door een kras in een andere richting wordt gereflecteerd dan de lak eromheen, dan zien jouw ogen het verschil in licht-reflectie. Hierdoor zie je de kras. In werkelijkheid zie je dus niet zozeer de kras, maar zie je het verschil in licht-reflectie. Als je een kras wilt vinden, moet je dus eigenlijk licht gebruiken om dit effect na te bootsen.

Hoe gebruik je licht om een kras te vinden?

Dit kan op 2 manieren die veel op elkaar lijken:

1. Zoeken naar het de reflectie van de kras/imperfectie.
   Met deze techniek ga je zoeken naar de lichtstraal die door de kras in een verkeerde richting gestuurd wordt. Hiervoor zul je het licht moeten bewegen om te zoeken naar die ene houding waarin het licht naar jou toe wordt gereflecteerd. Je doet dit door het licht rond te bewegen en niet direct in het licht te kijken. Je zoekt niet naar de reflectie in de lak, maar juist die ene houding waarin je ineens onverwacht een lichtstraaltje in de vorm van een kras ziet.
2. Zoeken naar het ontbreken van reflectie in de lak.
   Hierbij doe je eigenlijk het omgekeerde van hierboven. In plaats van zoeken naar het licht, ga je juist net zoeken naar de plek waar het licht niet naar je toe wordt gereflecteerd. Dit doe je door een lichtbron op de lak te schijnen en in de lak recht in het licht te kijken. Op de plek waar een kras ziet je juist geen directe reflectie van het licht.

Welke techniek je gebruikt is persoonlijk smaak. Maar je hebt hoe dan ook een lichtbron nodig. In principe is het dan zelfs een stuk makkelijker als je meerdere lichtbronnen hebt. Om je een idee te geven, veel detailers hebben vaak het hele plafond volhangen met lampen waardoor ze het licht vanuit veel verschillende richtingen hebben. Meestal hebben ze dan ook een paar lichtbronnen die ze makkelijk kunnen verplaatsen (zoals op een staande houder bijvoorbeeld).
Heb je deze allemaal niet, dan kun je ook naar een tankstation rijden, daar hebben ze veel felle lampen die licht geven uit verschillende hoeken.

Polijsten

Waarom lijken krassen verdwenen te zijn in de avond?

‘S avonds hangt de zon heel laag, veel van het licht om je heen is te danken aan reflectie van het licht op de witte wolken. Deze reflecteren het licht in millioenen richtingen (diffuus licht). Hierdoor is er dus niet 1 directe lichtbron die op je lak schijn, maar milioenen indirecte lichtstraaltjes uit tallozze richtingen. Het licht dat door de kras in een onverwachte richting wordt gebogen gaat daardoor ook alle kanten op. Zelfs het licht dat netjes door de strakke lak wordt gereflecteerd wordt alle kanten op gestuurd. Hierdoor is het heel erg moeilijk om verschil te zien tussen licht dat van een krasje afkomt of licht dat door de strakke lak gereflecteerd wordt. Het licht komt letterlijk van alle kanten en richtingen. Hierdoor zie je bijna geen details meer in je lak. Hetzelfde kun je in de ochtend hebben.

Handige tips

• Als je de mogelijkheid hebt, ga je pas gepolijste auto niet in de avond ophalen bij de detailer, in de schemering kun je zijn werk niet goed beoordelen. Het kan wel als de auto nog binnen staat in een goed belichte werkplaats.
• De lamp van je telefoon is niet heel erg sterk, hier zul je niet heel veel mee bereiken. Een sterkere zaklamp, of desnoods een bouwlamp (eventueel op batterijen) helpt een stuk meer.
• Ondanks dat LED lampen steeds beter worden, is het makkelijker om een goed resultaat te boeken met halogeenlicht. TL-lampen kunnen eventueel ook, maar die zijn vaak minder makkelijk om te verplaatsen.
• Het is verleidelijk om alle muren wit te schilderen als je je garage hiervoor in wilt richten, maar juist de wat donkere muren geven een beter resultaat. Witte muren reflecteren namelijk veel van het licht om je heen in allerlei richtingen, donkere muren doen dit minder.
• Ken je die filmpjes van iemand die vroeger ontvangst zocht door een TV-antenne in allerlei rare houdingen te positioneren? En dat ze eindigde in een grappige houding waarop ze wel ontvangst hadden, maar de TV niet meer konden zien? Zo voel je je vaak wanneer je het licht aan het rondbewegen bent om die ene verstopte kras te vinden.
• De onderkant van deuren, bumpers en andere lage delen kunnen soms lastig zijn, de motorkap en het dak is juist vaak een stuk simpeler.
• Behalve lampen aan het plafond is het ook handig om lampen aan de muur te hebben, zodat je vlak langs de lak in het licht kunt kijken.
• De techniek die je gebruikt bij het vinden van krassen kun je ook gebruiken om te controleren of je ruiten perfect schoon zijn. Het gebeurt namelijk vaak zat dat je ruiten viezer zijn dan je denkt, omdat het licht het niet goed laat zien.
• Let uiteraard op met heel fel licht! Het is niet goed voor je ogen om langdurig direct in fel licht te kijken.
• Ouderwetse vakmantip: als je auto in een pikkedonkere ruimte staat, pak dan je aansteker. Het licht van je aansteker kun je ook gebruiken om langs de lak te kijken.
• Kans is groot dat je het meeste krassen in je lak ziet in de ochtend wanneer de zon net boven de huizen komt (en dus direct op de lak schijnt) of in de middag wanneer de zon lekker hoog, recht boven je auto hangt.

Lakbescherming