Als je wat meer bekend bent in de wereld van detailen, dan ben je vast bekend met vliegroest aka fallour. Deze ijzerdeeltjes zijn berucht moeilijk om te verwijderen, maar is een specifiek product dat ze makkelijk en snel opruimt. Maar hoe werkt de vliegroest verwijderaar ( Fallout Remover )?
Inhoud
Extra makkelijke versie
De fallout remover is een speciaal reinigingsmiddel dat ontwikkeld is om ijzerdeeltjes, die vast zijn komen te zitten in de lak, makkelijk en veilig los te maken. Daarna kan het met water gewoon afgespoeld worden. Zo loop je minder risico op krassen in de lak omdat je de ijzerdeeltjes over de lak veegt. De fallout remover kleurt meestal rood/paars wanneer het in aanraking komt met ijzeroxide. Na een poosje spoel je het af en zijn de metaaldeeltjes opgeruimd van je lak.
Hoe werkt een fallout remover, moeilijke versie
De werking van een fallout remover kunnen we in een paar alinea’s uitleggen:
De ingredienten
Afhankelijk van de fabrikant, kan de vliegroest verwijderaar een paar verschillende ingredienten bevatten. Zoals fosforzuur of oxaalzuur. Daarnaast worden vaak oppervlakteactieve stoffen toegevoegd om een reinigend effect te hebben.
Aanbrengen van de fallout remover
De Fallout Remover wordt met een spray op het oppervlak gespoten. Bij contact beginnen de actieve stoffen een chemische reactie met ijzeroxiden. Dit proces van chemische reductie maakt van het ijzer in de ijzeroxiden oplosbare zouten. Enkele hiervan zijn ijzerfosfaat of ijzeroxalaat. Omdat deze zouten makkelijk mengen met water kan het geheel simpelweg weggespoeld worden met water.
Wat gebeurt op het oppervlak
Wanneer bovenstaande reactie plaats vindt, veranderd de oppervlaktestructuur van de ijzeroxiden. Hierdoor komen zij los van het oppervlak en kunnen zij makkelijker verwijderd worden zonder extra moeite. Hierbij geldt dat enige tijd nodig is om deze verandering compleet te maken.
Verkleuring
Wanneer een vliegroest verwijderaar in aanraking komt met ijzeroxide, kleurt het product rood/paars. Dit wordt gebruikt om aan te duiden waar de ijzeroxide zit en dat het product werkzaam is. De mate van verkleuring of de diepte van de kleur hebben niets te maken met de effectiviteit van het product.
Vliegroest, teer en overige reinigers
De geavanceerde uitleg hoe een fallout remover werkt
Voor de liefhebber van de meer geavanceerde uitleg, kunnen we nog een stap verder gaan.
Interactie met ijzeroxiden
Bij het aanbrengen van een Fallout Remover op het aangetaste gebied van het voertuig, vindt er een zuur-basereactie plaats tussen het zuur en de ijzeroxideresten. Het zuur gedraagt zich als een protondonor en doneert waterstofionen (H⁺) aan de metaaloxiden. Hierdoor ontstaan waterstofgas (H₂) en oplosbare zouten, zoals ijzerfosfaat (FePO₄) of ijzeroxalaat (FeC₂O₄).
De zuur-basereactie kan worden weergegeven met de volgende chemische vergelijking (bijvoorbeeld met fosforzuur):
2Fe₂O₃ (ijzeroxide) + 6H₃PO₄ (fosforzuur) → 2FePO₄ (ijzerfosfaat) + 3H₂O (water) + 3H₂ (waterstofgas)
Selectieve toepassing
Het is belangrijk op te merken dat de Fallout Remover zo is samengesteld dat het selectief reageert met de vliegroest en minimale invloed heeft op andere materialen, zoals de lak van het voertuig. Dit wordt bereikt door het gebruik van geschikte concentraties van de zuurhoudende verbindingen en door het optimaliseren van de pH-waarde van het reinigingsmiddel.
pH-waarde verschuiving uitgelegd
Wanneer de Fallout Remover in contact komt met de ijzeroxiden op het oppervlak van het voertuig, vindt er een reactie plaats waarbij waterstofionen (H⁺) worden gedoneerd aan de ijzeroxiden. Dit resulteert in de vorming van oplosbare zouten, zoals ijzerfosfaat of ijzeroxalaat, en waterstofgas (H₂).
Tijdens deze reactie wordt het zuur in de Fallout Remover “verbruikt”, wat resulteert in een verandering in de pH-waarde van het systeem. De pH-waarde kan toenemen of afnemen, afhankelijk van het specifieke zuur dat in de Fallout Remover wordt gebruikt en de exacte reactieomstandigheden.
Onaangename geuren
Vliegroest verwijderaars worden vaak geassocieerd met nare geurtjes. Sommige vinden het naar rotte eieren of zwavel ruiken, anderen omschrijven het eerder als de geur van een overleden dier. Dit kan te maken hebben met het zuur dat gebruikt wordt, of juist een toevoeging die het product efficienter maakt. Voorbeelden kunnen zijn: organische zwavelverbindingen, zwavelhoudende zuren, reactieproducten die zwavelverbindingen produceren, overige gassen (zoals waterstofgas), oplosmiddelen en uiteraard fosforzuur of oxaalzuur.
Paarse verkleuring
Als reactieindicator worden toevoegingen zoals thioflavine T gebruikt. Deze vloeibare stof is van nature geel/gelig, maar wanneer er een complex vormt tussen thioflavine T en ijzeroxide, kleurt het paars met een rode tint. Het is mogelijk om de samenstelling aan te passen zodat het een andere kleur vertoont.
Deze visuele reactieindicator is enkel een indicatie dat er een reactie plaats heeft gevonden. De intensiteit of tint van de kleur, en/of de mate waarin deze kleur plaatsvind staat geheel los van de effectiviteit van het product. Er zijn namelijk ook fallout remover op de markt die niet verkleuren.
Na toepassing, goed spoelen en/of wassen
Na de chemische reactie moet het voertuig grondig worden afgespoeld met water om eventuele resten van de Fallout Remover en de opgeloste vliegroest weg te spoelen. Het is ook raadzaam het voertuig daarna te wassen met een milde autoshampoo om alle sporen van het reinigingsmiddel volledig te verwijderen en het oppervlak van het voertuig schoon en glanzend achter te laten.
De exacte samenstelling en werking van een Fallout Remover kunnen verschillen tussen verschillende producten op de markt. Het is daarom altijd belangrijk om de instructies op de verpakking van het specifieke product zorgvuldig te volgen.
Risico van schade door fallout remover
Een lang slepende vraag onder detailers is altijd of een fallout remover schade kan aanrichten. Ondanks dat niet elk product identiek is, kunnen we deels uitleggen hoe groot het risico is.
Ondanks dat een fallout remover diverse zuren en andere ingredienten bevat, heeft het geen nadelige gevolgen voor de lak, mits de aanwijzingen van de fabrikant worden opgevolgd. De concentraties in deze producten is relatief laag en zelfs op de lange termijn mag dit geen schade aanrichten. Wel wordt vaak gezien dat de oxidelaag verwijderd wordt en enige corrosie kan ontstaan. Die ziet men vooral bij remschijven.
Uiteraard is het altijd aan te raden om het product op een klein plekje te testen voordat het hele voertuig wordt behandeld.