Wat is vliegroest? Waarom heet dit fallout? En hoe verwijder ik het?

Vliegroest. Een term die je in de wereld van detailen soms tegenkomt, ondanks dat het ook vaak fallout genoemd wordt. Detailers houden namelijk van Engelse-vaktermen :). De fallout remover is het product dat je hierbij helpt, maar waarom zou je? En hoe herken je het?

Wat is fallout / vliegroest?

Ondanks dat we vandaag de dag erg veel kunststof om ons heen hebben, kan het eeuwenoude ijzer ook niet weggedacht worden. Het spoor is van ijzer, de meeste remschijven zijn van ijzer en uiteraard zijn er tal van kleine onderdelen van diverse voertuigen van ijzer. Dit ijzer slijt, en de piepkleine deeltjes die hier vanaf komen verdwijnen niet op magische wijze. De wind neemt ze mee, waait ze in het rond en verspreid ze over het land. Vooral op plekken waar veel treinen, auto’s of industriele activiteiten zijn zal je een stuk meer vliegroest terugvinden. Vliegroest zijn piepkleine roestdeeltjes van ijzer, meestal in de vorm van ijzeroxide.

Hoe herken je fallout / vliegroest

Wanneer vliegroest (fallout) in kleine mate aanwezig zijn, zul je ze waarschijnlijk niet eens met het blote oog kunnen zien, hooguit voelen. Pas wanneer ze in grotere mate aanwezig zijn zul je een grijs/bruinte waas over je lak zien. Misschien zelfs wat oranje/bruine spikkeltjes op plekken waar ze in hele grote mate aanwezig zijn.
Je kunt de deeltjes wel snel voelen, de lak is op de plekken zeer ruw. Het voelt dan niet alleen als schuurpapier, maar het voelt alsof je over heel scherp schuurpapier gaat. Vliegroest / Fallout zie je vooral veel bij de velgen van een auto, omdat de remschijven van ijzer zijn. Wanneer je remt wordt er een flinterdun laagje van de remschijven en remblokken geschaafd, dit “remstof” bestaat voor een groot deel uit ijzerdeeltjes en gaat na enkele uren roesten. Combineer deze remstof/vliegroest met roet, olie en andere viezigheid van het wegdek en je eindigt met een zwart/bruin smurrie die een beetje vettig aanvoelt, waarmee je velgen bedekt worden. Laat je dit te lang zitten, dan wordt het verwijderen bijzonder lastig. Sommige vlekken kunnen zelfs de lak van je velgen of die van je lak aantasten.

Waarom zou je die vliegroest willen verwijderen?

Vliegroest / fallour bestaat uit piepkleine ijzerdeeltjes, deze ijzerdeeltjes zijn niet precies rond of een andere makkelijke vorm. Ze zijn juist heel erg hoekig met diverse scherpe punten die uitsteken. Hierdoor blijven deze deeltjes dan ook makkelijk aan je lak “haken” en komen ze moeilijk los. Als ze eenmaal los komen, zoals bij hardhandig wassen, over de lak wrijven of zelfs tijdens het kleien, dan schuiven deze hoekige deeltjes over de lak. De hoekjes, punten en andere scherpe randen kunnen dan krassen in je lak maken. Deze krassen zijn piepklein, en vallen in het begin ook niet echt op. Maar in verloop van tijd zullen deze steeds meer zichtbaar worden, totdat je weer moet gaan polijsten om alles netjes te maken.
Je zou de ijzerdeeltjes ook kunnen verwijderen door gebruik te maken van klei, maar hiervan is het grote nadeel dat je waarschijnlijk met marring eindigt. Deze marring moet je vervolgens weer wegpoetsen met een zeer licht polijstmiddel of een pre-wax cleaner. Bovendien zal je klei sneller vies worden en dus ook sneller aan vervanging toe zijn.

Wat is een fallout remover?

Een fallout remover is een specifiek product dat gericht is op het veilig verwijderen van deze lastige, hardnekkige deeltjes. Vaak is een fallout remover gebaseerd op ontweringswater en/of oxaalzuur. De zeer bijzonder formule wordt vaak geheim gehouden omdat er zeer veel tijd gaat zitten in de ontwikkeling. Een fallout remover moet namelijk hard genoeg zijn om de ijzeroxide deeltjes los te maken uit de lak, zonder de lak aan te tasten en zonder de pH-neutrale waarde te verliezen. Het product stinkt meestal wel heel erg, maar de werking is doorgaans de geur wel waard. De geur wordt vaak omschreven als een combinatie van zwavel en rotte eieren.
Er zijn een paar uitzonderingen, maar veruit de meeste vliegroest verwijderaars verkleuren paars of rood wanneer ze ijzerdeeltjes tegenkomen. Wanneer je het over de lak van je auto, of over je velgen spuit, zie je dus al snel diverse rood/paarse lijnen vormen.

Vliegroest, teer en overige reinigers

Hoe gebruik je een fallout remover?

Het gebruik van dit soort producten is erg simpel. Eerst was je het gedeelte zoals je elke week doet, hierdoor is een groot deel van al het vuil al verwijderd. Nu spray je de fallout remover over het oppervlak. Het maakt hierbij niet veel uit of het oppervlak nat of droog is. Nu kun je eigenlijk niet veel meer doen dan wachten. Het product heeft enkele minuten nodig om alle deeltjes los te maken uit de lak.
Heb je de fallout remover gebruikt op je velgen, dan kan het zijn dat je velgen zo smerig zijn dat je niet genoeg hebt aan 1 keer. Je kunt dan een schone kwast pakken en de vieze plek met de kwast (en een paar pufjes fallout remover) uitgebreid schoonborstelen.
Na enkele minuten spoel je het product simpelweg van je lak, of van de velgen af. Het kan geen kwaad om hierna nog een keer de auto te wassen, gewoon om zeker te zijn dat het product volledig verwijderd is.
!!Hoe je ook te werk gaat, zorg ervoor dat dit product NIET opdroogt. Dat kan vlekken achterlaten die erg lastig zijn om te verwijderen. Gebruik het product dus in de schaduw op een koele dag. Droogt het toch op, terwijl je denkt dat het nog niet klaar is? Dan kun je proberen het een heel klein beetje nat te maken met een nevel water van de tuinslang. Meer product erop spuiten kan ook, maar kost je dus ook meer product.

Samengevat:

• Was het oppervlak zoals je gewoon ook doet
• Spray het product over het oppervlak
• Je ziet al snel verkleuring
• Laat het product tussen de 3 en 10 minuten inwerken, maar laat het NOOIT opdrogen
• Spoel het product af met voldoende water

Veelvoorkomende fouten die gemaakt worden

Ondanks dat een fallout remover een bekend product is voor veel detailers, zijn er wel diverse misverstanden rondom deze producten. We hebben hieronder een paar van dit soort fouten op een rijtje gezet.

• Meer rood betekent betere reiniging
  Niet waar. Niet alle fabrikanten gebruiken dezelfde hoeveelheid van Thioglycolzuur in het product. Dit is het deel dat rood/paars verkleurd tijdens de lokale exo-thermische reactie waarbij ijzeroxide II omgezet wordt in ijzeroxide III. De hoeveelheid van dit product heeft echter geen invloed op de effectiviteit, terwijl het wel effect heeft op de mate van verkleuring. Een fallout remover kan dus uitzonderlijk veel verkleuren terwijl het maar weinig ijzeroxide losmaakt.
• Alle fallout removers zijn pH-neutraal
  Wederom incorrect. Er zijn veel verschillende soorten van fallout removers, en niet alle producten zijn pH-neutraal. In theorie hoeft dit geen probleem te zijn, maar degene die niet pH-neutraal zijn lopen een verhoogd risico dat het vlekken achterlaat wanneer het product (deels) opdroogt. Op het moment dat een ijzerdeeltje gevonden wordt en de verkleuring begint, ontstaat er een hele microscopische pH-verandering. Deze wordt weer geneutraliseerd nadat het ijzerdeeltje omgezet is naar ijzeroxide III.
• Hoe meer het stinkt, hoe beter
  Ook niet waar. Het deel dat de stank veroorzaakt is grotendeels te danken aan de combinatie van ammoniak en thioglycolzuur, ondanks dat deze beide wel een actieve rol spelen is het niet het enige dat dit product effectief maakt. Als de andere actieve bestandsdelen (zoals citroenzuur bijvoorbeeld) niet in dezelfde ruimte mate aanwezig zijn, is de uiteindelijke werking niet groter. Meer stank hoeft dus niet te betekenen dat het product beter zal werken.
• Elke vliegroest verwijderaar is een velgenreiniger
  Niet helemaal. Een velgenreiniger is een product dat ontworpen is om velgen weer helemaal schoon en netjes te krijgen. Uiteraard is vliegroest hier een onderdel van, maar het moet ook rekening houden met olie, rubber, teer, organisch materiaal, roet en zand/stof/modder. Een reguliere fallout remover richt zich puur op ijzerdeeltjes. Echter, er zijn sommige producten (zoals Dodo Juice Ferrous Dueller) die gericht zijn op het verwijderen van bijna alle verontreiniging die je op velgen tegen kunt komen. Deze producten zijn nog steeds veilig om te gebruiken op je lak.
• Een fallout remover is altijd veilig, op elk oppervlak
  Ja en nee… Een vliegroest verwijderaar is veilig voor je lak, je velgen, rubber, plastic, glas etc. Maar er zijn ook delen aan je auto die bestaan uit gewoon ijzer. Denk hierbij aan je ophanging, je remschijven, delen van de ophanging of vering en je uitlaatpijp. Het is doorgaans goed om te proberen deze een beetje te vermijden. Het is geen ramp wanneer ze in aanraking komen met een fallout remover, maar het zou mooi zijn als het lukt om ze te vermijden.
• Een fallout remover moet je elke week gebruiken
  God nee! Naast dat dit een duur geintje wordt is dit echt niet nodig. Als je de lak en/of je velgen 1x keer uitgebreid reinigt kun je daarna voorzien van een laagje sealant/wax/coating. Hierna zullen ze geruime tijd makkelijk te reinigen zijn. Tijdens het wassen verwijder je een heel groot deel van dit vuil dankzij de bescherming. De fallout remover pak je er pas bij wanneer je vermoed dat het oppervlak verontreinigd is, of wanneer je bruine plekjes gaat zien. Voor veel fanatieke autowassers is dit om de paar maanden, of om het half jaar.
• Dit product is nep, want ijzer kun je niet met water wegspoelen
  Kritiek die we regelmatig horen. Echter zijn deze mensen vergeten dat een fallout remover ervoor zorgt dat ijzeroxide II omgezet wordt in ijzeroxide III. De verandering van staat zorgt ervoor dat de structuur en de uiterlijke vorm van het ijzerdeeltje veranderd. Hierdoor komt het ijzerdeeltje los van het oppervlak en wordt het omringd door kationische oppervlakte actieve stoffen uit het ammonium. Hierdoor worden de losgeweekte ijzerdeeltjes opgevangen in het product, dat vervolgens makkelijk en veilig weggespoeld kan worden met water.